Ślub jednostronny – czym jest i jak go zorganizować?[Prawo]

Podpowiadamy, czym dokładnie jest ślub jednostronny, dla kogo i jak go zorganizować.

Kościelny ślub jednostronny

Zwykle o ślubie jednostronnym mówimy w sytuacji, kiedy jedna z osób wstępujących w związek małżeński jest katolikiem, a druga niewierząca. Jednak sytuacja ta dotyczy także narzeczonych o różnych wyznaniach zarówno kiedy oboje są narodowości polskiej, jak i mieszanej.

Nawet jeśli partner lub partnerka nie chcą składać przysięgi, która jest odmienna od ich zasad wyznaniowych, taka para może wziąć ślub jednostronny w Kościele Katolickim. To szczególnie istotne dla osób, dla których ceremonia zaślubin ma ogromne znaczenie pod względem religijnym. To, co ważne, taka ceremonia może jednocześnie spełniać taką rolę, jak ślub konkordatowy.

Bez względu na rodzaj ceremonii kościelnej czeka Was planowanie wesela, dlatego już dzisiaj zajrzyj do naszej aplikacji Wedding Dream App, gdzie znajdziesz harmonogram przygotowań miesiąc po miesiącu i kompleksowe porady od naszej redaktor naczelnej Izabeli Janachowskiej.

Ślub jednostronny – co to jest?

W prawie Kościoła Katolickiego ślub jednostronny, nazwany jest także małżeństwem mieszanym. Dotyczy to związku dwóch, ochrzczonych osób, z których jedna przyjęła chrzest w Kościele Katolickim lub została do niego przyjęta przez wyznanie wiary, a druga należy do Kościoła, ale nieutrzymującego pełnej jedności z Kościołem Katolickim. Może to być osoba wyznania

• luterańskiego,
• anglikańskiego,
• prawosławnego,
• innych wyznań religii chrześcijańskiej.

Z uwagi na postępujące zmiany kulturowe, listę tę poszerzono o osoby nieochrzczone. Dopuszczalne jest także wstąpienie w związek małżeński z partnerem, który dokonał apostazji lub jest zupełnie innego wyznania, np. muzułmańskiego.

Jednak w takim przypadku osoba ta musi podpisać oświadczenie i zobowiązanie, zgodnie z którym nie będzie przeszkadzała wierzącemu partnerowi w praktykowaniu swojej religii oraz nie stanie na przeszkodzie do ochrzczenia wspólnych dzieci i wychowywaniu ich w wierze katolickiej.

Istotne jest, aby ślub jednostronny został zawarty tylko w jednym obrządku. Prawo kanoniczne zabrania zawarcia małżeństwa po raz drugi (zarówno przed, jak i po ceremonii), np. w kościele prawosławnym lub anglikańskim.

Co to dokładnie oznacza?

• małżeństwo mieszane może udzielić tylko jeden kapłan. Niedopuszczalne jest, aby ceremonię prowadził jednocześnie ksiądz katolicki i kapłan innego wyznania,
• ślub jednostronny musi zostać zawarty w jednej świątyni. Nie może być tak, że odbędzie się on najpierw w Kościele Katolickim, a potem w innej świątyni, np. cerkwi.

Dla kogo jest ślub jednostronny?

Ślub jednostronny dla wielu par może być najlepszym kompromisem. Dzięki tego rodzaju ceremonii ślub może przyjąć nie tylko osoba innego wyznania, ale również niewierząca.

Podstawowym warunkiem, jaki należy spełnić, aby zawrzeć ślub jednostronny, jest fakt, że dwie osoby są płci przeciwnej.

Zasady ślubu jednostronnego określa Instrukcja Episkopatu Polski, która mówi o wszystkich, koniecznych przygotowaniach niezbędnych do zawarcia związku małżeńskiego w Kościele Katolickim. Możemy przeczytać w niej, że ślub mieszany to zawarcie małżeństwa pomiędzy katolikiem, a osobą niekatolicką. Dokładniej oznacza to, że jest to osoba:

• nieochrzczona,
• ochrzczona, ale została wychowana w niekatolickiej wspólnocie,
• ochrzczona, ale wychowała się w ateistycznym środowisku,
• twierdząca, że jest osobą niewierzącą lub ateistą,
• nieformalnie, ale praktycznie lub publicznie, odstąpiła od Kościoła,
• niepraktykująca,
• stale trwająca w cenzurach kościelnych.

Z instrukcji dowiemy się także, że powyższe osoby, w czasie zawierania małżeństwa z osoba wierzącą powinny zostać poinformowane o zobowiązaniach ze strony katolickiej i przyjąć je do świadomości. Akt ten oznacza gotowość osoby niewierzącej do zawarcia tolerancyjnego związku i współżycia małżeńskiego.

W Instrukcji przeczytamy:

„W oparciu o poszanowanie sumienia, urobionego, jak można domniemywać, w dobrej wierze, wymaga się, by wskazane wyżej osoby, przy zawieraniu małżeństwa ze stroną katolicką, zostały poinformowane o zobowiązaniach strony katolickiej i by przyjęły do wiadomości z pełną świadomością treść tych zobowiązań. To świadome przyjęcie treści zobowiązań strony katolickiej do wiadomości przez stonkę niekatolicką wydaje się gwarantować, że jest ona gotowa okazać naturalnie obowiązującą tolerancję względem przekonań przyszłego współmałżonka i obowiązków wynikających z tych przekonań. Obydwie strony powinny zostać pouczone o istotnych celach i przymiotach małżeństwa, jego jedności czy wyłączności i nierozerwalności, jak również w wypadku osób ochrzczonych, o sakramentalności małżeństwa”.

Ślub jednostronny z osobą wyznania prawosławnego

Częstym przykładem ślubu jednostronnego jest związek małżeński z osobą wyznania prawosławnego. Aby ceremonia mogła się odbyć niezbędne jest dopełnienie kilku ważnych formalności.

Co ważne w tym przypadku oboje narzeczonych może przystąpić do sakramentu Komunii Świętej, ale osoba wiary prawosławnej musi wcześniej wyspowiadać się w cerkwi.

Drugą opcją jest ślub w obrządku prawosławnym w cerkwi pomiędzy osobą prawosławną a katolikiem. Taka ceremonia również będzie traktowana jako ślub jednostronny, ale wtedy wszystkie, dodatkowe formalności muszą zostać dopełnione przez osobę wiary katolickiej.

Jakie dokumenty będą niezbędne do zawarcia związku z małżeńskiego przez katolika w cerkwi?

• zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego,
• akt chrztu (Kościół Prawosławny akceptuje chrzty dokonane w Kościele Katolickim),
• zaświadczenie przedślubne, które potwierdza trzykrotne odczytanie zapowiedzi w parafiach skąd wywodzą się wybrankowie.

Ślub jednostronny z grekokatolikiem

Osoby planujące zawarcie związku małżeńskiego z grekokatolikiem mogą mylnie interpretować jego wyznanie. Jednak w tym przypadku nie ma mowy o ślubie jednostronnym.

Kościół greckokatolicki nie jest osobnym kościołem. Jest częścią Kościoła Rzymsko-Katolickiego, dlatego jego dogmatyka jest taka sama. Różni się obrządkiem i tradycją, ale nie prawdami wiary.

W związku z tym obydwoje narzeczonych są przedstawicielami tego samego kościoła, co oznacza, że ich związek małżeński będzie traktowany jako klasyczny ślub.

Ślub jednostronny z ateistą

Choć wydaje się to zaskakujące, wstąpienie w związek małżeński z osobą niewierzącą jest jak najbardziej możliwe. Właśnie ślub jednostronny pozwala na przeprowadzenie tradycyjnej ceremonii w kościele.

To rozwiązanie doskonale sprawdzi się w związkach, w których jednej osobie zależy na ślubie kościelnym i ma do niego bardzo osobiste podejście, natomiast druga strona nie widzi przeciwwskazań do spełnienia marzeń partnera.

Dla niektórych osób takie wydarzenie może być kontrowersyjne, ale pomimo tego, że kościół jest instytucją bardzo konserwatywną, to dostrzega zmiany kulturowe, coraz większą otwartość na inne wyznania także w kwestii zawierania związków.

Stąd regulacje w prawie kościelnym pozwalające na ślub z osobą niewierzącą, chrześcijaninem, ale nie katolikiem, a nawet partnerem o zupełnie innym wyznaniu.

Warunkiem przystąpienia do ceremonii jest dopełnienie kilku formalności. Natomiast sama uroczystość przebiega w taki sam sposób pod względem stylizacji ślubnej, dekoracji czy całej oprawy.

Marzy Ci się, aby do ślubu pojechać luksusową limuzyną z szoferem? Koniecznie sprawdź ofertę naszego partnera Wedding Dream Cars.

Ślub jednostronny z apostatą

Drugi popularny przykład ślubu jednostronnego, który może wywoływać zdziwienie, jest zawarcie związku małżeńskiego w kościele z osobą, która dokonała apostazji.

Oznacza to, że w sposób formalny odstąpiła ona od wspólnoty Kościoła (wcześniej przyjęła chrzest i była wychowywana w wierze katolickiej). Co ważne w tym przypadku konieczne jest zobowiązanie apostaty do nieprzeszkadzania w praktykowaniu wiary swojemu partnerowi oraz wyrażenie zgody na chrzest wspólnych potomków i wychowywanie ich w katolicyzmie.

Jeśli osoba, która odstąpiła od kościoła nie wyrazi takiej woli oraz nie złoży deklaracji, ślub jednostronny nie będzie mógł się odbyć.

Ślub jednostronny z rozwodnikiem

Jednocześnie nasuwa się pytanie, czy wobec tego ślub jednostronny może zawrzeć osoba, która się rozwiodła? Prawo kościelne mówi o osobach ochrzczonych i wychowanych w wierze, więc siłą rzeczy wiele osób może błędnie zinterpretować zasady zawierania ślubu mieszanego i nawet po nieudanym pierwszym małżeństwie planować kolejną ceremonię.

Niestety jest to jedyny przypadek, który bezwzględnie wyklucza możliwość zawarcia ślubu, nawet w formie jednostronnej.

W Kościele Katolickim nie można przystąpić do ślubu z rozwodnikiem, ponieważ istnieje przeszkoda do zawarcia małżeństwa. Rozwód można uzyskać tylko w przypadku ślubu cywilnego. Jeżeli małżeństwo nie zostało unieważnione w Kościele, to zgodnie z jego prawem nadal ono istnieje i jedynie śmierć może je rozwiązać.

Coraz częściej zdarzają się przypadki rozwodów w Kościele Katolickim, ale wymagają one przede wszystkim sprawy w sądzie kościelnym, przedstawienia wielu dowodów oraz czasu.

Chcesz dowiedzieć się więcej o ślubie cywilnym i związanymi z nim formalnościami? Zobacz film, w którym nasza redaktor naczelna, Izabela Janachowska, rozwiewa wszelkie wątpliwości:

Ślub jednostronny – formalności

Przygotowania do zawarcia małżeństwa mieszanego nie różnią się zbyt bardzo od formalności związanych z przystąpieniem do tradycyjnego ślubu. Warunkiem koniecznym, aby ślub jednostronny mógł się odbyć, obligatoryjne jest uzyskanie dyspensy od biskupa przez młodych.

Dodatkowo osoba niewierząca lub innej wiary musi podpisać dokument, w którym poświadczy, że nie będzie utrudniała swojej żonie lub mężowi praktykowania wiary, a także umożliwi chrzest i wychowywanie potomków w wierze katolickiej.

Następnie dokumenty przekazuje się biskupowi, który udzieli pozwolenia na wstąpienie w związek małżeński. Biskup ma prawo do odmówienia udzielenia zezwolenia, gdy dokumenty nie spełnią warunków określonych w Kodeksie prawa kanonicznego. O jakie zapisy chodzi?

• Strona niewierząca powinna zostać powiadomiona w odpowiednim czasie o wszelkich przyrzeczeniach strony wierzącej w taki sposób, aby była całkowicie świadoma treści danego przyrzeczenia, a także obowiązku strony wierzącej,
• Strona katolicka jest zmuszona do oświadczenia, że jest w pełni gotowa usunąć jakiekolwiek niebezpieczeństwo utraty wiary, a także złożyć w pełni szczere przyrzeczenie, że będzie robiła wszystko, aby jej przyszłe dzieci zostały ochrzczone oraz wychowane w wierze katolickiej,
• Zarówno strona wierząca, jak i niewierząca powinna być pouczona o ważnych przymiotach małżeństwa oraz jego celach, których wykluczenie jest niemożliwe.

Warto również wiedzieć, że w przypadku ślubu kościelnego jednostronnego osoba wierząca ma obowiązek uczestnictwa w naukach przedmałżeńskich oraz musi dostarczyć świadectwo ukończenia katechezy. Niekatolik lub ateista zwolniony jest z tego warunku.

Jak wygląda kościelny ślub jednostronny?

Kościelny ślub jednostronny nie jest w żaden sposób trudny w organizacji. Kościół Katolicki nie stosuje żadnych praktyk, które miałyby na celu utrudnienie zawarcia takiego małżeństwa.

Bardzo często goście zaproszeni na ceremonię zaślubin nie zdają sobie sprawy, że to ślub jednostronny. Uroczystość może odbyć się z mszą świętą, jak i bez niej.

Zwykle władze kościelne wyrażają zgodę, aby ślub odbył się podczas mszy. W takim przypadku dopuszczalne jest, aby obecny był niekatolicki duszpasterz, który może przeczytać fragment Pisma Świętego lub wygłosić przemowę. W drugiej opcji ślub ograniczony jest do krótkiej ceremonii.

Główną zauważalną różnicą podczas ślubu jednostronnego jest treść przysięgi. Osoba wierząca składa przysięgę przed Bogiem, natomiast treść przysięgi osoby niewierzącej jest zbieżna z przysięgą składaną w Urzędzie Stanu Cywilnego.

W związku z tym przysięga małżeńska zakończona jest nieco wcześniej, bez słów „Tak mi dopomóż Panie Boże Wszechmogący w Trójcy Jedyny i Wszyscy Święci”.

Dodatkowo osoba niewierząca nie przyjmuje Komunii oraz nie wykonuje znaku krzyża. Osoba wierząca spełnia wszystkie wymogi prawa kościelnego i przystępuje do sakramentu spowiedzi oraz Komunii.

Ślub jednostronny – podsumowanie

Ślub kościelny dla wielu osób jest bardzo ważnym i głębokim przeżyciem duchowym, dlatego nawet w przypadku związania się z partnerem o innej wierze, ateistą lub apostatą chcą one zawrzeć związek małżeński w kościele.

Jeśli Ty lub Twój partner jesteście w takiej sytuacji, doskonałym rozwiązaniem będzie ślub jednostronny, który praktycznie nie różni się od tradycyjnej ceremonii i choć wymaga dodatkowych formalności, to nie są one skomplikowane.

Władze Kościoła wychodzą naprzeciw potrzebom zakochanych i umożliwiają zawarcie małżeństwa na takich samych zasadach (oczywiście z poszanowaniem osoby niewierzącej lub innej wiary, stąd brak konieczności wykonywania znaku krzyża, przyjmowania Komunii świętej czy przysięgania Bogu).

Istotną kwestią jest rozmowa narzeczonych i wspólne podjęcie decyzji o tym, jak ma wyglądać ten dzień i ceremonia. Pamiętaj, aby otwarcie mówić o swoich potrzebach oraz uczuciach. Dzięki temu razem zaplanujecie to jedno z najważniejszych wydarzeń w Waszym życiu.

Jeśli potrzebujecie wsparcia w przygotowaniach, koniecznie sprawdźcie przewodnik „Aż do ślubu” autorstwa Izabeli Janachowskiej. To kompleksowy planner ślubny, składający się z książki i organizera, który pozwoli bez stresu przejść przez wszystkie etapy przygotowań do ślubu i wesela.

Z tego artykułu dowiesz się:

Związki między osobami różnych wyznań lub z ateistami stają się coraz częstsze, co prowadzi do rozwoju tzw. ślubów jednostronnych w Kościele Katolickim. Taki ślub charakteryzuje się tym, że jedna z osób jest katolikiem, a druga może być niewierząca lub wyznawać inną religię. Kluczowym elementem organizacji takiej ceremonii jest uzyskanie dyspensy od biskupa oraz podpisanie zobowiązania przez osobę niewierzącą, że nie będzie przeszkadzać partnerowi w praktykowaniu wiary oraz wychowywaniu dzieci w duchu katolickim. Ceremonia może odbyć się zarówno z mszą świętą, jak i bez niej, a różnica w przysiędze polega na tym, że osoba niewierząca składa przysięgę podobną do tej w Urzędzie Stanu Cywilnego. Przygotowania do ślubu jednostronnego nie różnią się znacząco od tradycyjnych zaślubin, a Kościół stara się ułatwiać narzeczonym organizację tej wyjątkowej ceremonii.

Najważniejsze informacje:
– Ślub jednostronny to ślub katolika z osobą innego wyznania lub niewierzącą.
– Wymaga uzyskania dyspensy od biskupa.
– Osoba niewierząca musi podpisać zobowiązanie dotyczące praktyk religijnych partnera i wychowywania dzieci.
– Ceremonia może odbyć się z mszą lub bez niej.
– Różnica w treści przysięgi: osoba niewierząca składa świecką przysięgę.
– Przygotowania podobne do tradycyjnego ślubu.

Artykuł jest skierowany do par, które planują ślub w Kościele, ale jedna z osób jest niewierząca lub wyznaje inną religię. Jest przydatny dla narzeczonych szukających informacji o formalnościach, przebiegu ceremonii oraz warunkach, jakie muszą spełnić, aby zorganizować ślub jednostronny zgodnie z zasadami prawa kanonicznego.