Dzień Dziadka w Polsce – kiedy obchodzimy święto dziadka?

Historia Dnia Dziadka to jeden z wielu przykładów na to, że wymyślając różne święta, zawsze w pierwszej kolejności myślimy o kobietach. Wszyscy obchodzą Dzień Kobiet, podczas gdy mało kto pamięta, kiedy w kalendarzu wypada Dzień Mężczyzny. Kiedy świętujemy Dzień Matki? Każdy to wie. Dzień Ojca? To już nie jest tak oczywiste.

W przypadku Dnia Dziadka problem ten raczej nie występuje. Dlaczego tak? Przede wszystkim dlatego, że święto dziadków wypada zawsze dzień po święcie babć. Jeśli więc zapamiętamy, kiedy w Polsce obchodzi się Dzień Babci (21 stycznia), data obchodów Dnia Dziadka zakoduje nam się w głowie niejako automatycznie. Nie oznacza to jednak, że dziadek jest osobą mniej ważną, niż babcia. W żadnym wypadku! Zarówno babcię jak i dziadka darzymy taką samą miłością i szacunkiem.

Kultura wielu krajów nie rozgranicza obchodów Dnia Babci i Dnia Dziadka na dwa różnie dni. Co do zasady, w większości państw, w których takie święta są obchodzone, jest to jeden i ten sam dzień. Dlaczego w Polsce zdecydowano się na obchodzenie ich w różnych terminach, dzień po dniu? Być może dlatego, że najpierw upowszechniło się obchodzenie Dnia Babci, a dopiero później dla Dziadka. Jak do tego doszło? Jaka jest historia obchodów Dnia Dziadka w Polsce? Właśnie na te pytania odpowiadamy w niniejszym materiale.

Kiedy jest Dzień Dziadka w Polsce?

W Polsce Dzień Dziadka obchodzimy 22 stycznia. Jest to równocześnie pierwszy dzień po obchodach Dnia Babci. Dlaczego właśnie wtedy? By znaleźć odpowiedź na to pytanie, przyjrzyjmy się bliżej genezie obchodów tego święta.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, w polskim kalendarzu Dzień Babci pojawił się nieco wcześniej niż Dzień Dziadka. Po raz pierwszy odbył się w 1966 roku w rocznicę wręczenia aktorce Mieczysławie Ćwiklińskiej tortu z dedykacją Dla babci po spektaklu, w którym odgrywała rolę Babci. Na pierwsze obchody Dnia Dziadka trzeba było poczekać jeszcze ponad 10 lat.

Podobnie jak w przypadku Dnia Babci, za rozpropagowaniem idei Dnia Dziadka stanęły media. W tym przypadku konkretnie Telewizja Polska. W 1978 roku ogłoszono konkurs, którego celem było wyłonienie najlepszego dnia do świętowania Dnia Dziadka. Pierwotnie miał to być dzień urodzin Mieczysława Fogga, czyli 30 maja. Pomysł ten nie uzyskał jednak szerszej aprobaty.

Ostatecznie postanowiono, że Dzień Dziadka będzie w Polsce świętowany dzień po Dniu Babci, czyli 22 stycznia. To właśnie ta data została oficjalnie uznana za polskie święto dziadków i wpisana do kalendarza w 1981 roku.

Dzień Babci i Dziadka – dlaczego w Polsce obchodzimy je osobno?

Fakt, że w polskim kalendarzu Dzień Babci i Dzień Dziadka to dwa różne dni wynika najprawdopodobniej z tego, że obchody święta dziadka zostały rozpropagowane kilkanaście lat po święcie babci. Co ciekawe pojawiły się również koncepcje, by zunifikować termin święta babć i dziadków, podobnie jak ma to miejsce w wielu krajach na całym świecie.

Za jedną z takich koncepcji stał nie kto inny, jak sam papież Jan Paweł II. Zaproponował on, wspólne świętowanie Dnia Babci i Dziadka w dniu 26 lipca. Dlaczego akurat wtedy? By udzielić odpowiedzi na to pytanie, musimy zerknąć do kalendarza liturgicznego Kościoła Katolickiego. Dowiemy się z niego, że 26 lipca to dzień liturgicznego wspomnienia Anny i Joachima. Kim byli ci święci? Rodzicami Maryi, a zatem również dziadkami Jezusa.

Koncepcja zaproponowana przez Jana Pawła II nie spotkała się z powszechnym uznaniem. Stało się tak głównie dlatego, że polskie społeczeństwo zaakceptowało już przyjęte wcześniej terminy. Innym z powodów był fakt, że 26 lipca to sam środek wakacji. Oznaczało to, że w wielu przypadkach dzieci nie mogły osobiście złożyć życzeń dziadkom. Nie było również możliwości organizacji uroczystości szkolnych z tego tytułu, jakie obecnie odbywają się w większości polskich szkół i przedszkoli.

Obchody Dnia Dziadka w innych krajach

Dzień Dziadka obchodzony jest w wielu różnych krajach na całym świecie, jednak na ogół nie jako odrębne święto, a jako Dzień Babci i Dziadka. Właśnie w ten sposób święto dziadków obchodzą mieszkańcy Stanów Zjednoczonych, gdzie dzień ten celebrowany jest szczególnie uroczyście.

W Stanach Zjednoczonych Dzień Babci i Dziadka obchodzony jest początkiem września, a konkretnie w pierwszą niedzielę wypadającą po tamtejszym Święcie Pracy. To zaś wypada w pierwszy poniedziałek września. Na czym polegają obchody święta dziadków w USA? Przede wszystkim na uroczystym śpiewaniu przez dzieci pieśni napisanej specjalnie na tę okazję. Pieśń ta uznawana jest za hymn dnia dziadków. Oprócz tego amerykański Narodowy Dzień Dziadków ma swój charakterystyczny symbol, którym jest niezapominajka.

Wyjątkowo doniosłą symbolikę ma Dzień Babci i Dziadka obchodzony we Włoszech. Postanowiono tam, że obchody święta dziadków będą wypadały w dniu 2 października. Dlaczego właśnie wtedy? Tłumaczy to kalendarz liturgiczny Kościoła. 2 października to święto Świętych Aniołów Stróżów. Piękna analogia między aniołami stróżami a dziadkami po chwili namysłu wydaje się wręcz oczywista. To właśnie dziadkowie uchodzą za dobre, opiekuńcze duchy dla swoich najmłodszych pociech. Otaczają je czułą troską i chętnie dzielą się bezcenną wiedzą, która z pewnością zaprocentuje w przyszłości.

Nie jest jednak tak, że wszędzie na świecie Dzień Babci i Dziadka to jeden i ten sam dzień. Dla przykładu we Francji Dzień Dziadka obchodzony jest w październiku, podczas gdy Dzień Babci w marcu.

Co można kupić dziadkowi w prezencie na Dzień Dziadka?

W Polsce, co do zasady, upominki na Dzień Dziadka ograniczają się do tych najprostszych, powszechnie dostępnych. Mogą to być ulubione słodycze, czy chociażby śmieszny gadżet, taki jak kubek z dedykacją, skarpetki czy notes. Należy jednak pamiętać, że w polskiej tradycji obchody Dnia Dziadka nie wiążą się z prezentami aż tak bardzo. Istotne jest to, co wnuki przekażą swoim dziadkom samodzielnie.

Co to może być? Najmłodsze dzieci bardzo często decydują się na przedstawienie wierszyka czy krótkiej piosenki, jakich nauczyły się w szkole czy przy pomocy rodziców. Może to również być krótka choreografia do jednej z popularnych melodii. Bardzo popularnymi prezentami są również laurki czy inne prace wykonane przez dzieci własnymi rękami.

W obchodach Dnia Dziadka istotne jest również to, co przygotowuje większość szkół czy przedszkoli. Bardzo często w drugiej połowie stycznia odbywają się tam uroczyste akademie, na które dziadkowie zapraszani są jako goście honorowi. Dzięki temu dzieci mają niepowtarzalną okazję do tego, by zaprezentować dziadkom swoje umiejętności i to, czego nauczyły się z pomocą nauczycieli właśnie na ten wyjątkowy dzień.

Obchodząc Dzień Dziadka, nie można jednak zapomnieć o tym najistotniejszym prezencie, którym jest bliskość, obecność, dobre słowo. Dla dziadków czas spędzony wspólnie z wnukami jest szczególnie cenny, dlatego, o ile tylko to możliwe warto pamiętać o tym, by w tych dniach wybrać się do dziadków i osobiście złożyć życzenia, a także spędzić z nimi dłuższą chwilę.

Jeszcze raz przypominamy: w Polsce Dzień Dziadka obchodzony jest 22 stycznia. Żaden wnuk nie może o tej dacie zapomnieć.