Przysięga małżeńska jest kluczowym momentem każdej ceremonii ślubnej, symbolizującym wzajemne zobowiązania i miłość narzeczonych. W Polsce, w zależności od rodzaju ceremonii — tekst przysięgi może się różnić.
Spis treści
Jak brzmi przysięga małżeńska w przypadku ślubu cywilnego, a jak w kościelnym? Czy istnieje możliwość stworzenia własnej wersji tej wyjątkowej deklaracji?
W poniższym artykule przedstawimy teksty przysięgi małżeńskiej oraz odpowiemy na pytanie o możliwość personalizacji tej ważnej chwili.
Co to jest przysięga małżeńska?
W skrócie — to uroczysta wypowiedź składana podczas ślubu przez strony zawierające małżeństwo. Jak podaje Wikipedia — zaręczona para, zawierając świecki związek małżeński, składa w Urzędzie Stanu Cywilnego (USC) – lub odpłatnie (co do zasady) poza urzędem — oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński. Z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 28 listopada 2014 roku treść oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński została wpisana do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Następstwem złożenia takiego oświadczenia jest uznanie narzeczonych za małżeństwo w rozumieniu prawa.
Treść przysięgi małżeńskiej jest następująca:
Świadomy/Świadoma praw i obowiązków wynikających z zawarcia małżeństwa uroczyście oświadczam, że wstępuję w związek małżeński z (imię i nazwisko drugiej z osób wstępujących w związek małżeński) i przyrzekam, że uczynię wszystko, aby nasze małżeństwo było zgodne, szczęśliwe i trwałe.
Co oznacza przysięga małżeńska?
Przystępując do sakramentu małżeństwa, narzeczeni ślubują sobie — wzajemną miłość, wierność i uczciwość małżeńską dopóty, dopóki śmierć ich nie rozdzieli. Słowa tej przysięgi mają w sobie niezwykłe znaczenie, które niekoniecznie jest zrozumiale zinterpretowane przez współczesnego człowieka. W przysiędze małżeńskiej uczestniczy Pan Bóg, udzielając świeżo upieczonemu małżeństwu wszelkich łask, aby małżeństwo to było kochające się, zgodne i wieczne. Słowa przysięgi wyrażają miłość oraz prawa i obowiązki małżonków. Pieczętują swój związek małżeński obrączką- symbolem miłości i wierności, która wyznacza nieskończoną linię miłości.
Przysięga małżeńska jest oznaką miłości — postępowania w sposób właściwy, pomyślny wobec drugiej osoby- wzajemne wspieranie się w każdej życiowej sytuacji. Człowiek obdarzający drugą osobę prawdziwą miłością jest gotów zrobić dla niej wszystko pomimo wszelkich trudności.
Przysięga małżeńska w Kościele
Gdy pytamy, kto udziela ślubu w Kościele — na ogół słyszymy odpowiedź, że ksiądz. I to jest odpowiedź błędna, nieprawdziwa. Ślubu udzielają sobie sami nowożeńcy. Ich umowa, czyli przysięga ślubna — jest sakramentem, a ksiądz jest urzędowym świadkiem. Bez ich wolnej decyzji nie będzie sakramentu, chrześcijańskiego małżeństwa. Warunkiem godnego sprawowania tego sakramentu jest stan łaski uświęcającej nowożeńców. Dlatego zachęca się i przypomina młodym, żeby do sakramentu małżeństwa i przysięgi małżeńskiej w Kościele — przystąpili przygotowani poprzez spowiedź i Komunię świętą. Kościół pragnie, aby sakrament małżeństwa zawierali wierzący podczas Mszy świętej, by od Chrystusa uczyli się miłości Boga i ludzi.
Liturgię sakramentu małżeństwa stanowi przysięga młodych: „Ja, N., biorę Ciebie, N., za żonę (męża) i ślubuję Ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz że Cię nie opuszczę aż do śmierci. Tak mi dopomóż, Panie Boże wszechmogący, w Trójcy Jedyny i wszyscy święci”.
Przy tym mocno jest podkreślone, aby na początku podawać zaimek „ja”, żeby nie było wątpliwości. Jedno drugiemu ślubuje miłość, wierność. W tekście oryginalnym jest słowo: fides — wiara. W przeszłości także była mowa o dochowaniu sobie wiary.
A co mówi ksiądz na ślubie?
Ksiądz jest urzędowym świadkiem — jakby notarialnym potwierdzeniem tego wydarzenia. Kapłan uroczyście potwierdza zawarcie małżeństwa słowami: „Co Bóg złączył, człowiek niech nie rozdziela. Małżeństwo przez Was zawarte, ja powagą Kościoła katolickiego potwierdzam i błogosławię w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Wierni odpowiadają: „Amen”. Publicznie zostaje złożona przysięga wobec Boga, kapłana, świadków, całej społeczności wiernych, że będą prowadzić życie małżeńskie aż do śmierci.
Przysięga małżeńska w Urzędzie Stanu Cywilnego
Zgodnie z przepisami ustawy — Prawo o aktach stanu cywilnego — zawarcie małżeństwa przed kierownikiem stanu cywilnego następuje z zachowaniem uroczystej formy. Dotyczy to m.in. składania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński, czyli tzw. przysięgi cywilnej małżeńskiej.
Jak wygląda ślub cywilny?
Otóż wszyscy obecni przy składaniu oświadczeń przyjmują pozycję stojącą. Wyjątkiem są tu osoby, które ze względu na stan zdrowia lub podeszły wiek takiej pozycji nie mogą przyjąć. Ponadto kierownik urzędu stanu cywilnego w czasie przyjmowania oświadczeń nosi łańcuch z wizerunkiem orła.
Mężczyzna i kobieta są pytani przez kierownika urzędu stanu cywilnego o to czy zamierzają zawrzeć ze sobą małżeństwo. Gdy zaś oboje odpowiedzą na to pytanie twierdząco, kierownik USC wzywa ich do złożenia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński oraz oświadczeń w sprawie nazwisk małżonków i ich dzieci.
Ważne! W przypadku ślubu cywilnego oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński powinny być złożone publicznie w obecności dwóch pełnoletnich świadków.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359);
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (j. t. Dz. U. z 2021 r., poz. 709; ost. zm. Dz.U. z 2021 r., poz. 1978).
Przysięga w wyjątkowych sytuacjach
Kościół katolicki w pewnych okolicznościach uznaje ważność sakramentalną związku małżeńskiego zawartego bez obecności księdza i Kościoła. Gdy mężczyzna i kobieta nie mają możliwości i bez własnej winy nie mogą dotrzeć przez długi czas do kapłana katolickiego, to wtedy przy świadkach zawierają umowę i ślubują sobie w obliczu Boga. I jest to ważny sakrament, choć nie było księdza ani ceremonii kościelnych. Kiedy „się trafi” kapłan, to wówczas może im pobłogosławić, ale sakrament już był i on niczego nie doda poza Bożym błogosławieństwem.
Czy formuła przysięgi małżeńskiej podlega zmianom?
Jak widać zarówno ślub cywilny, jak i ślub kościelny wymaga dla swojej ważności złożenia przysięgi małżeńskiej o określonej treści. Nie można, zamiast niej złożyć przysięgi innymi słowami, natomiast można dodać coś od siebie do słów, które muszą zostać wypowiedziane. Można zatem po złożeniu przysięgi małżeńskiej o wymaganej treści powiedzieć również swoje własne słowa, które sprawią, że przysięga małżeńska będzie bardziej osobista. Nie można tego jednak zrobić spontanicznie, gdyż potrzebna jest na to zgoda duchownego lub urzędnika, aby wprowadzić takie zmiany.
Własną przysięgę małżeńską można złożyć również wtedy, gdy zdecydujecie się na ślub humanistyczny. Nie jest to w Polsce jeszcze popularne rozwiązanie, ale tego rodzaju ślub cieszy się dużą popularnością m.in. w Wielkiej Brytanii. Decydując się na ślub humanistyczny, możecie więc wybrać dowolne miejsce do zawarcia małżeństwa, a następnie przed zebranymi gośćmi wypowiedzieć słowa własnej przysięgi małżeńskiej. Zgodnie z polskim prawem nie jest to ceremonia mająca skutki prawne, ale daje ona szerokie pole do przeżycia dnia ślubu we własny wymarzony sposób. Pamiętajcie jednak, że po takim ślubie urzędowo nadal pozostajecie stanu wolnego, więc jeśli chcecie, by Wasze małżeństwo było zgodne z obowiązującym prawem, to musicie wziąć również ślub cywilny.
Przysięga małżeńska – pomysły na własne słowa przysięgi małżeńskiej
Istnieje rozwiązanie, aby słowa przysięgi małżeńskiej nabrały dla Pary Młodej bardziej osobistego charakteru, by była to wzruszająca przysięga małżeńska. Wystarczy zmienić sposób myślenia i osobiście wytłumaczyć i rozwinąć sobie znaczenie przysięgi. Możecie zrobić to wspólnie, podczas rozmowy — możecie także zdecydować się na list do drugiej połówki. Warto zrobić to przed ślubem, bo dzięki temu będziecie mieli możliwość jeszcze pewniej wypowiedzieć słowa przysięgi, a druga osoba dokładnie będzie wiedziała, co obiecujecie jej, wypowiadając formułkę przysięgi.
Własna przysięga małżeńska przykłady:
- „Ślubuję Ci zastąpić twojego anioła stróża, gdy ten będzie chciał wziąć urlop, kiedy będzie złamywał nad Tobą ręce i skrzydła, ja wtedy będę. Mnie nigdy nie zabraknie sił. Podam Ci rękę gdy będziesz tonął, stanę twarzą w twarz, oko w oko z Twoim wrogiem, nigdy nie będę się bać. Gdy wieczorem po ciężkim dniu zechcesz spać, ja wtedy będę odstraszać złe sny i szeptać Ci czule do ucha: nie bój się śpij spokojnie, ja tu jestem, ochronię Cię od wszelkiego zła. Ślubuję Ci prawdę, tak piękną i tak zwyczajną. Tą w słońcu czy deszczu. Prawda jest mocą, najważniejszą potęga, niech prawdą będzie wypełnione nasz życie.”
- „Ślubuje zostać przy Tobie nawet gdy nie będę miała sił wypowiedzieć Twojego imienia, kiedy będzie zabierać Cię choroba i gdy będziesz całkiem zdrowy. Kiedy będzie potrzeba oddać swoje życie za Ciebie, odebrać każde cierpienie, wysuszyć i schować każą łzę, która nie będzie łzą szczęścia-zrobię to bez wahania. Ślubuje, że nie będę dla Ciebie tylko żoną, ale także przyjaciółką, u której zawsze znajdziesz zrozumienie, która będzie patrzeć na świat z dystansem i tą, która podzieli z Tobą Twoje pasje. Ofiarowuję Ci całe swoje serce i głowę pełną myśli o Tobie oraz całą siebie ze swoimi wadami i zaletami, po prostu całą swoją bezwarunkową miłość.”
- „Ja mocą, siłą Twoją będę,
gdy zmrok zapadnie — światłość wzbudzę
gdy krew i gorycz będą wszędzie,
ja mocą, siłą Twoja będę…
Ja Cię uniosę nad obłoki,
gdy ziemia pęknie — ześle deszcze
gdy ujrzysz ślady śmierci wszędzie
ja mocą, siłą Twoja będę…
I będę Twoją poprzez wieki
gdy świat utonie w łez powodzi
gdy zwątpisz w miłość, w jej orędzie
ja mocą, siłą Twoja będę…
I będę czekać bezustannie,
aż wrócisz, z wiatru się odrodzisz,
i dam Ci wszystko, zawsze, wszędzie
i mocą, siłą Twoja będę…”
- „Chcę być z Tobą do końca życia i dzielić z Tobą każdą dobrą i złą chwilę, chcę być Twoją żoną i Twoim przyjacielem, chcę Cię kochać i być kochaną.”
- „Obiecuje Ci miłość kobiety, która oddałaby życie za ukochanego mężczyznę, będę Cię kochała do ostatniego tchu… Obiecuję Ci spędzić życie u Twojego boku, szczęśliwe życie w świecie radości, ale i smutków, w świecie będącym od teraz naszym światem będę Cię kochać i troszczyć się o Ciebie… Będę Cię wspierać, kiedy ciemne chmury trosk przysłonią słońce naszego szczęścia, obiecuję Ci ciepło w zimne dni, ufność i zdolność do przebaczenia…
Przysięgam, biorąc na świadka Boga i wszystkich tu obecnych, że uczynię Cię najszczęśliwszym z ludzi na zawsze…
Pamiętajcie, żeby w trakcie wypowiadania przysięgi patrzeć sobie w oczy i się uśmiechać. To najważniejszy moment tego dnia i nie można będzie go powtórzyć. Mówcie pewnie, wyraźnie i głośno! Powodzenia!
