Zaczynający się w Niedzielę Palmową Wielki Tydzień jest ostatnim przed Wielkanocą. Jego najważniejszą część stanowi Święte Triduum Paschalne, gdy katolicy będą przeżywać duchowo zespół obrzędów i nabożeństw odprawianych w Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielką Sobotę. I w związku z tym pojawiają się podstawowe najczęściej zadawane pytania typu: czy w Wielki Czwartek jest post, ile trwają święta wielkanocne, ile dni trwa wielki post, ile trwa triduum paschalne, od czego zależy data Wielkanocy albo jak nazywa się świeca wielkanocna? Już odpowiadamy!
Spis treści
Kiedy zaczyna się Wielki Tydzień?
Wielki Tydzień to jeden z najważniejszych okresów roku w religii chrześcijańskiej. To czas, który poprzedza Wielkanoc i symbolizuje ostatnie dni życia Jezusa Chrystusa. To też ostatni czas Wielkiego Postu. Wielki Tydzień 2024 roku rozpoczyna Niedziela Palmowa 24 marca, kiedy wierni święcą w kościołach palemki symbolizujące mękę i triumf Jezusa.
Od Niedzieli Palmowej do Wielkanocy: znaczenie i obrzędy Wielkiego Tygodnia
Wielkanoc jest najważniejszym świętem dla chrześcijan, które jest obchodzone na całym świecie. Charakterystyczne dla niej obrzędy są sprawowane podczas tzw. Wielkiego Tygodnia i każdy jego dzień ma swoje szczególne rytuały. Wielki tydzień opis każdego dnia: Niedziela Palmowa poprzedza Wielkanoc i wyznacza początek Wielkiego Tygodnia. Wspomina wjazd Jezusa do Jerozolimy, kiedy to został on powitany jako Mesjasz przez wiwatujący lud, który wysławiał go tymi słowami: „Hosanna Synowi Dawida! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie! Hosanna na wysokościach!” Palma wskazywała na szczęście i triumf, dobrobyt i bogactwo. Niedziela Palmowa znana jest również jako Niedziela De Passione Domini, czyli „męki Pańskiej”, bo choć jest dniem świętowania, to jednak jest również początkiem wydarzeń, które doprowadzą do konania i Ukrzyżowania Jezusa. Wielki Czwartek jest to ostatni dzień Wielkiego Postu, ale także pierwszy tzw. Triduum Paschalnego, które rozpoczyna się Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek, a kończy w Niedzielę Wielkanocną. Te trzy dni stanowią kluczowy czas roku liturgicznego i celebrują Misterium Paschalne Jezusa Chrystusa: ustanowienie Eucharystii, a następnie mękę, śmierć, zstąpienie do piekła i zmartwychwstanie. Poranek Wielkiego Czwartku poświęcony jest konsekracji olejków świętych, czyli tych, które będą używane do sprawowania sakramentów, a kapłani odnawiają przyrzeczenia złożone w dniu święceń. Wieczorem odprawiana jest Msza Wieczerzy Pańskiej, upamiętniająca Ostatnią Wieczerzę Jezusa, a tym samym ustanowienie Eucharystii. To ważna uroczystość, ponieważ błogosławione są również hostie, które zostaną rozdane następnego dnia. Wieczerza Pańska ustanawia koniec Wielkiego Postu i początek Triduum Paschalnego. Również w Wielki Czwartek świętujemy przekazanie nowego przykazania Jezusa, przykazania miłości. „Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali tak, jak Ja was umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali”. Wreszcie w Wielki Czwartek krzyż z ołtarza głównego zostaje zakryty białą tkaniną i tak pozostawiony do dnia następnego. Zakrywane są wszystkie krzyże i święte obrazy, z wyjątkiem tych z Drogi Krzyżowej”. Ponadto liturgii towarzyszą chwile uroczystego milczenia. Wielki Piątek przypomina mękę Jezusa, Jego ukrzyżowanie i śmierć. Przewiduje wstrzemięźliwość od mięsa, wiernych od 14 roku życia, a od 18 do 60 roku życia, wstrzemięźliwość i post kościelny. Jest to ostatni akt pokuty ze strony wiernych, przygotowujący na powrót Chrystusa i wyzwolenie od śmierci.
W Wielki Piątek nie jest celebrowana eucharystia. Oferowane hostie zostały konsekrowane dzień wcześniej, w Wielki Czwartek. Liturgia Wielkiego Piątku celebruje Mękę Pańską. W przeszłości liturgia wielkopiątkowa była celebrowana o godzinie 15:00, kiedy to według Ewangelii nastąpiła śmierć Jezusa. Dziś obchodzona jest w godzinach popołudniowych, w bardziej dogodnym dla wiernych czasie, tak aby umożliwić im uczestniczenie w celebracji. Zwykle po liturgii wielkopiątkowej następuje Droga Krzyżowa, procesje z figurami lub inne akty nabożeństwa. Wielka Sobota to dzień skupienia i modlitwy, a także poświecenia pokarmów. Wszyscy wierni czekają na Zmartwychwstanie, które zostanie ogłoszone podczas Wigilii Paschalnej rozpoczynającej się o zachodzie słońca. W Wielką Sobotę Msza nie jest odprawiana, ołtarz pozostaje pusty, co symbolizuje nieobecność Chrystusa. Sakramenty są zawieszone. Po zachodzie słońca wraz z zapaleniem świecy paschalnej i proklamując światło Chrystusa, rozpoczyna się Wigilia Paschalna. Niedziela Zmartwychwstania jest zakończeniem Wielkiego Tygodnia i celebracją radości i triumfu zmartwychwstałego Jezusa. Zmartwychwstanie stanowi fundament wiary chrześcijańskiej, która odnawia się podczas każdej liturgii eucharystycznej.
Jak obchodzić Wielki Tydzień: przewodnik po najważniejszych tradycjach
Wielki Tydzień jest czasem refleksji, pokuty i modlitwy dla katolików, a także okazją do przeżycia najważniejszych wydarzeń w historii chrześcijaństwa. Dla osób wierzących Wielki Tydzień jest czasem wzmożonej pobożności, refleksji i praktyk religijnych. Niegdyś w tym okresie kultywowano również ciekawe zwyczaje ludowe. Wiele z nich pochodzi z czasów przedchrześcijańskich. Chociażby ten, gdy w Wielki Czwartek, chłopcy i mężczyźni sprzątali ogrody i obejścia, a następnie wszystkie zeszłoroczne śmiecie, zeszłoroczne liście i rupiecie układali w wielki stos i podpalali wraz z zapadnięciem zmroku, na znak pozbycia się starych kłopotów. Aktualnie stare obrządki wtopiły się w nowe i w ten sposób powstała niezwykła mieszanka rytuałów.
Wielkanocne przesłanie nadziei: jak Wielki Tydzień wpływa na nasze życie?
Wielki Tydzień – to barometr naszej wiary. Czas, kiedy potrzeba nam odkryć sens życia, spojrzeć w prawdzie na siebie. Tylko tak możemy odkryć wielkość Bożej miłości, której każdy z nas doświadcza. Chodzi więc nie tylko o porządki, wielkanocne potrawy, modowe szaleństwo w Wielką Sobotę, ale przede wszystkim o spojrzenie z innej perspektywy na Miłość Boga. Boga, który właśnie przez swoją mękę, śmierć i zmartwychwstanie nadaje zupełnie nowy sens naszemu życiu. Dzisiaj często w świętowaniu gubi nam się Chrystus. Pozostają rytuały, wydarzenia, tradycje, dekoracje i zwyczaje, ale brakuje osobistej relacji z Jezusem. Trzeba dziękować Bogu za te wspaniałe święta — w nich jest sens naszego życia, w nich przeżywamy wielkość Paschy — naszego przejścia ze śmierci w świecie do życia w Jezusie. Alleluja!
