Ślub konkordatowy: połączenie tradycji kościelnej z wymogami prawa — co musicie wiedzieć

Czym jest ślub konkordatowy i dlaczego cieszy się taką popularnością?

Ślub konkordatowy to sposób zawarcia małżeństwa, który łączy w sobie aspekty duchowe i prawne. Z jednej strony, jest to sakrament małżeństwa udzielany przez Kościół, a z drugiej – ma on również pełną moc prawną w świetle prawa krajowego.

Nazwa „konkordatowy” pochodzi od umowy między państwem polskim a Stolicą Apostolską, która reguluje stosunki między Kościołem a organami publicznymi, takimi jak Urząd Stanu Cywilnego. Jednym z punktów tej umowy jest uznanie przez państwo małżeństw zawieranych w Kościele.

W momencie składania przysięgi małżeńskiej przed ołtarzem, narzeczeni nie tylko wchodzą w sakramentalny związek małżeński w oczach Boga, ale również stają się małżeństwem w świetle prawa. W największym możliwym skrócie – ślub konkordatowy jest zatem ślubem wyznaniowym, który wywołuje identyczne skutki prawne jak ślub cywilny.

Dlaczego tak wiele par decyduje się na ten sposób zawarcia małżeństwa? Przede wszystkim, jest to wygodne rozwiązanie dla tych, którzy pragną połączyć religijne aspekty zawarcia małżeństwa z oficjalnym potwierdzeniem swojego związku w świetle prawa krajowego. Ślub konkordatowy eliminuje konieczność organizowania dwóch oddzielnych ceremonii – cywilnej i kościelnej. Konkordat otwiera zatem ścieżkę dla wielu par pragnących połączyć tradycyjne wartości z wymogami stawianymi przez państwo. 

Jak przygotować się do ślubu konkordatowego? Dokumenty i formalności

Zawarcie małżeństwa podczas ślubu konkordatowego łączy w sobie aspekty duchowe i formalno-prawne. Aby ten wyjątkowy dzień przebiegł bezproblemowo, warto znać poszczególne kroki przygotowań. Prezentujemy Wam przewodnik, który pomoże Wam bezproblemowo przebrnąć przez cały proces. Pamiętaj, że zgromadzenie wszystkich wymaganych dokumentów może zająć trochę czasu, dlatego warto zacząć je zbierać z odpowiednim wyprzedzeniem – najlepiej zacząć nie później niż pół roku przed datą ślubu. 

Wybór parafii i ustalenie daty:

• Zdecydujcie, w której parafii chcecie wziąć ślub.
• Umówcie się na spotkanie z proboszczem, aby ustalić dostępne terminy i omówić wszelkie formalności.

Sprawdź też: Zapowiedzi przedślubne – co to jest i kiedy powinno się odbyć?

Ślub konkordatowy – dokumenty do USC:

• Ustalcie termin wizyty w urzędzie stanu cywilnego, aby dopełnić formalności związanych z zawarciem małżeństwa konkordatowego.
• W USC musicie mieć przy sobie ważne dowody osobiste.
• Aby otrzymać zaświadczenie z USC do ślubu konkordatowego należy uiścić opłatę skarbową i dowód dokonania płatności mieć ze sobą w czasie wizyty. Opłaty można dokonać w kasie urzędu lub za pośrednictwem przelewu. Powinna ona trafić na konto urzędu tego miasta, w którym odbędzie się ślub konkordatowy.  

Przygotowanie dokumentów:

• Każde z Was musi posiadać przy sobie ważny dowód osobisty.
• Metryka chrztu do ślubu z parafii, w której dana osoba była chrzczona – świadectwo chrztu nie powinno być starsze niż 6 miesięcy.
• Świadectwo bierzmowania obojga narzeczonych.
• Zaświadczenia o ukończeniu nauk przedmałżeńskich i dokumentu potwierdzającego uczestnictwo w zajęciach w poradni rodzinnej.
• Zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego stwierdzające, że zgodnie z prawem polskim można zawrzeć związek małżeński.

Rozmowa z księdzem:

Mając już wszystkie niezbędne dokumenty, możemy w kancelarii parafialnej spisać protokół przedślubny. Spotkanie z duchownym, który będzie udzielał sakramentu małżeństwa, pozwoli również na omówienie przebiegu ceremonii, wyboru czytań i pieśni. W przypadku, gdy jedna osoba nie jest katolikiem, wymagana może być specjalna zgoda biskupa, czyli dyspensa.

Dzień ślubu:

Zadbajcie o wcześniejsze przybycie do kościoła. Tuż przed uroczystością zaślubin powinniście mieć ze sobą dowód osobisty oraz zaświadczenie do ślubu konkordatowego o odbytej spowiedzi. Wasi świadkowie powinni stawić się na miejscu razem z młodą parą – muszą oni mieć przy sobie jedynie ważny dowód osobisty. 

Złożenie dokumentów po ślubie:

Po ceremonii kościelnej konieczne jest dostarczenie aktu małżeństwa do kancelarii parafialnej, która następnie przekazuje dokumenty do odpowiedniego Urzędu Stanu Cywilnego w celu rejestracji małżeństwa (ma na to 5 dni). Uważa się, że jesteście mężem i żoną już od chwili złożenia oświadczenia woli w obecności duchownego. 

Różnice pomiędzy ślubem kościelnym a konkordatowym

Ślub to jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu człowieka, a dla wielu par decyzja o formie tej ceremonii ma nie tylko aspekt praktyczny, ale przede wszystkim duchowy i symboliczny. Choć śluby kościelne i konkordatowe mają wiele wspólnych cech, istnieją pewne kluczowe różnice, które warto znać przed podjęciem decyzji.

Charakter prawny:

• Ślub kościelny: Jest to sakrament udzielany w ramach Kościoła katolickiego, który nie posiada mocy prawnej w świetle prawa państwowego. Oznacza to, że małżeństwo zawarte wyłącznie w Kościele nie jest uznawane przez państwo jako związek małżeński.
• Ślub konkordatowy: Jest to ślub kościelny, który jednocześnie jest uznawany przez państwo dzięki konkordatowi (umowie) między Polską a Stolicą Apostolską. Takie małżeństwo ma zarówno moc sakramentalną, jak i prawną.

Dokumenty:

• Ślub kościelny: Wymaga przede wszystkim dokumentów takich jak świadectwa chrztu czy bierzmowania oraz zaświadczenie z ukończenia kursu przedmałżeńskiego.
• Ślub konkordatowy: Oprócz dokumentów “kościelnych” wymagane są również dokumenty państwowe, takie jak akt urodzenia, dowód tożsamości i, w przypadku osób wcześniej niezamężnych, świadectwo stanu wolnego.

Miejsce:

Oba typy ślubów odbywają się w kościele, ale warto zaznaczyć, że tylko ślub konkordatowy ma moc prawną w świetle prawa państwowego.

Konsekwencje prawne:

• Ślub kościelny: Brak skutków prawnych w świetle prawa krajowego. Ewentualne sprawy związane z podziałem majątku, alimentami czy kwestiami opieki nad dziećmi muszą być regulowane oddzielnie przez sąd.
• Ślub konkordatowy: Pełna ochrona prawna w przypadku sporów majątkowych, rodzicielskich czy spadkowych.

Rozwód:

• Ślub kościelny: Rozwód w sensie kościelnym jest niemożliwy. Istnieje jednak procedura unieważnienia małżeństwa w Kościele.
• Ślub konkordatowy: Możliwość rozwodu istnieje w świetle prawa cywilnego, ale tak jak w przypadku ślubu kościelnego, unieważnienie w Kościele jest oddzielną procedurą.

Sprawdź też: Ślub jednostronny – czym jest i jak go zorganizować?[Prawo]

Porady dla par planujących ślub konkordatowy i aspekty prawne z nim związane

Ślub konkordatowy to wspaniały sposób na połączenie duchowej celebracji w Kościele z oficjalnym uznaniem związku w świetle prawa krajowego. Wybierając taką formę małżeństwa, warto jednak pamiętać o kilku kluczowych kwestiach:

• Dokładna konsultacja z proboszczem: Każda parafia może mieć swoje specyficzne wymagania odnośnie do dokumentów czy przygotowań. Zaleca się wcześniejsze spotkanie z proboszczem, by omówić wszelkie niezbędne kroki.
• Wcześniejsze zgromadzenie dokumentów: Proces zbierania wymaganych dokumentów może być czasochłonny. Starajcie się zbierać je z odpowiednim wyprzedzeniem – dajcie sobie na to nie mniej niż pół roku.
• Aspekty prawne: Pamiętajcie, że ślub konkordatowy ma równocześnie charakter zawarcia małżeństwa w świetle prawa. Dlatego nie ma potrzeby organizowania dodatkowej ceremonii w Urzędzie Stanu Cywilnego.
• Jako małżonkowie, zyskujecie wszystkie prawa i obowiązki przewidziane przez prawo polskie, w tym w kwestiach podziału majątku, dziedziczenia oraz praw rodzicielskich.
• Rozwód: W przypadku rozwodu w sądzie cywilnym, warto pamiętać, że ślub konkordatowy nie zostaje automatycznie unieważniony w oczach Kościoła. Proces unieważnienia małżeństwa kościelnego to oddzielna procedura.
• Kurs przedmałżeński: Nie lekceważcie tego etapu. Kurs ma na celu nie tylko przygotowanie do życia w sakramencie małżeństwa, ale też pomaga zrozumieć wiele aspektów wspólnego życia.

Nawet jeśli nie jesteście głęboko religijni, pamiętajcie, że ślub jako sakrament ma głębokie korzenie w tradycji i nauce Kościoła. Ślub konkordatowy to wyjątkowe połączenie duchowego i prawnego aspektu małżeństwa. Z odpowiednim przygotowaniem i świadomością jego specyfiki, będzie to jedno z najpiękniejszych i najbardziej znaczących wydarzeń w Waszym życiu.