Dzień nauczyciela to jedno z najważniejszych wydarzeń w każdym roku szkolnym. Kiedy wypada Dzień Edukacji Narodowej i jaka jest jego historia?
Spis treści
Harmonogram roku szkolnego to coś, co zna na pamięć każdy uczeń. Rozpoczęcie 1 września i nauka aż do ostatniego tygodnia czerwca. Później wakacje i tak od pierwszej klasy szkoły podstawowej do ostatniej liceum czy technikum.
Jakie wydarzenia odbywają się pomiędzy rozpoczęciem a zakończeniem roku szkolnego? Z całą pewnością tymi najważniejszymi są podsumowania semestrów, na których zapadają decyzję co do klasyfikacji uczniów. Są również wydarzenia o znacznie bardziej uroczystym charakterze, a pierwsze z nich już w pierwszej połowie października. O czym mowa? Naturalnie o Dniu Edukacji Narodowej, powszechnie znanym pod nazwą dzień nauczyciela.
W niniejszym materiale opowiemy o tym, jaka jest historia dnia nauczyciela w Polsce, dlaczego obchodzimy go właśnie w październiku, a także zaproponujemy kilka inspiracji na prezent, jaki można wręczyć nauczycielowi jako klasa czy indywidualny uczeń. Zanim jednak przejdziemy do prezentów, rzućmy okiem na karty historii.
Kiedy wypada dzień nauczyciela w Polsce?
Odpowiedź na to pytanie doskonale zna każdy uczeń i nauczyciel. Każdego roku kalendarzowego jest to dzień 14 października. Dlaczego akurat ta data? Przyjrzyjmy się temu, w jaki sposób ta wyjątkowa, październikowa data zapisała się w historii Polski.
Chcąc ustalić dlaczego Dzień Edukacji Narodowej obchodzony jest właśnie tego dnia, musimy sięgnąć do historii Polski, a konkretnie do wydarzeń, jakie miały miejsce w drugiej połowie XVIII wieku. To właśnie z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego powstała Komisja Edukacji Narodowej. Czym zajmowała się ta bardzo nowoczesna instytucja? Jak czytamy jej celem była reforma polskiego systemu edukacji i zwiększenie skuteczności nauczania. Mając to na uwadze można z całą pewnością przyjąć, że Komisja Edukacji Narodowej była protoplastą dzisiejszego Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Na ile nowoczesna była Komisja Edukacji Narodowej? Dość powiedzieć, że była to pierwsza tego typu instytucja w Europie, która swoimi kompetencjami przypominała to, czym dzisiaj są ministerstwa do spraw edukacji w poszczególnych krajach.
Choć wydarzenia, o których mowa, miały miejsce w XVIII wieku, na ustanowienie Dnia Edukacji Narodowej musieliśmy poczekać jeszcze kilkaset lat. Stało się to dopiero w połowie XX wieku. To właśnie wtedy w Warszawie odbyła się Światowa Konferencja Nauczycielska. Na konferencji w 1957 roku pedagodzy z całego świata postanowili ustanowić święto o nazwie Międzynarodowy Dzień Karty Nauczyciela, które przypadać miało na dzień 20 listopada.
Obecna data, czyli 14 października, po raz pierwszy została uznana w Polsce za formalny dzień nauczyciela na mocy Ustawy z dnia 27 kwietnia 1972 roku Karta praw i obowiązków nauczyciela. Uchwalona w 1982 roku Karta Nauczyciela pozostawiła święto nauczycieli w dniu 14 października, jednak zmieniła jego nazwę na taką, jaką stosujemy obecnie: Dzień Edukacji Narodowej.
Czy w dzień nauczyciela trzeba iść do szkoły?
Jedno z najpopularniejszych pytań dotyczących obchodów Dnia Edukacji Narodowej w Polsce to to dotyczące realizacji obowiązku szkolnego w tym dniu. Czy uczniowie muszą być w szkole w dzień nauczyciela? Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w ustawie. Mówi ona, że dzień 14 października jest dniem wolnym od zajęć dydaktycznych. Co to oznacza w praktyce?
Dla tych, którzy chcieliby tego dnia pozostać w domu, niestety nic dobrego. Co prawda 14 października nie odbywają się lekcje w swojej klasycznej formie, jednak często jest to dzień poświęcony na różnorakie uroczystości szkolne. To właśnie wtedy odbywa się uroczysty apel czy akademia, podczas której uczniowie mogą wyrazić swoją wdzięczność nauczycielom za to, jaki trud wkładają w ich edukację i wychowanie.
Niestety fakt, że dzień 14 października jest dniem wolnym od zajęć dydaktycznych nie oznacza, że na chwilę relaksu mogą pozwolić sobie sami nauczyciele. Owszem, nie muszą wtedy prowadzić zajęć, jednak wciąż mają obowiązek przebywania na terenie placówki i sprawowania opieki nad dziećmi, które przyszły do szkoły.
Podsumowując, brak zajęć dydaktycznych nie zwalnia szkoły z obowiązku świadczenia opieki nad dziećmi w dniu 14 października. Oznacza to, że nauczyciele, choć tego dnia nie uczą, wciąż spędzają czas ze swoimi podopiecznymi.
Obchody dnia nauczyciela w Polsce
Wspomnieliśmy już, że dzień nauczyciela to czas, kiedy uczniowie mogą podziękować nauczycielom za codzienny trud i niesienie kaganka oświaty. Jest to również czas, w którym nauczyciele honorowani są za swoje osiągnięcia przez różne instytucje rządowe i samorządowe. To właśnie 14 października, w Dniu Edukacji Narodowej, Minister Edukacji Narodowej wręcza nauczycielom odznaczenia państwowe o różnej randze. Mogą to być chociażby Krzyże Zasługi (złote, srebrne, brązowe) czy Medale Komisji Edukacji Narodowej.
W tym samym dniu wręczane są również nagrody za osiągnięcia dydaktyczne. Obok nagrody Ministra Edukacji Narodowej mogą to być, w szczególności, nagrody dyrektora szkoły czy organu prowadzącego placówkę oświatową (np. nagrody burmistrza, prezydenta miasta itp.).
Dzień nauczyciela na świecie
W Polsce dzień nauczyciela to Dzień Edukacji Narodowej, upamiętniający wydarzenia, jakie miały miejsca w naszym kraju. W jaki sposób dzień nauczyciela obchodzony jest w różnych innych krajach. Kiedy mają miejsce lokalne obchody dnia nauczyciela w wybranych państwach? Na moment pochylmy się właśnie nad tym zagadnieniem.
W krajach zrzeszonych w Organizacji Narodów Zjednoczonych obchodzony jest Światowy Dzień Nauczyciela. Odbywa się on od 1994 roku pod patronatem UNESCO. Jego zadaniem ma być podkreślenie roli nauczyciela na każdym etapie kształcenia człowieka. Zgodnie z przyjętą rezolucją w tej sprawie, Światowy Dzień Nauczyciela wypada 5 października.
Co ciekawe, to właśnie 5 października dzień nauczyciela obchodzony jest lokalnie w takich krajach, jak Rosja czy Litwa. Kiedy ten wyjątkowy dzień wypada w innych państwach? Dla przykładu Albania obchodzi dzień nauczyciela 7 marca, a Argentyna 11 września. W Brazylii dzień nauczyciela obchodzony jest 15 października, z kolei w Chinach w dniu 10 września.
Jeszcze inny dzień na obchody dnia nauczyciela wybrano w Czechach i Słowacji – 28 marca. Hiszpanie fetują swoich pedagogów w dniu 27 listopada, a Hindusi 5 września. W odległej Malezji dzień nauczyciela obchodzony jest 16 maja, a w Meksyku dzień wcześniej – 15 maja.
Szczególnie wyjątkową datę na obchody dnia nauczyciela wybrano w Tajwanie. 28 września to bowiem dzień urodzin Konfucjusza. Turcy obchodzą dzień nauczyciela 24 listopada, a Koreańczycy z południa 15 maja.
Teraz, gdy znamy rys historyczny Dnia Edukacji Narodowej, przejdźmy do przyjemniejszej części materiału, czyli krótkiego prezentownika. Co można kupić nauczycielowi, który w październiku będzie obchodził swoje święto? Oto garść przydatnych inspiracji, spośród których można wybrać coś, co przypadnie do gustu właśnie tej nauczycielce czy temu nauczycielowi, którzy w naszym mniemaniu zasłużyli na wyjątkowe traktowanie w tym szczególnym dniu.
Co kupić nauczycielowi na dzień nauczyciela?
Jeśli jesteś przewodniczącą klasy czy rady rodziców i właśnie szukasz pomysłów na to, co możecie kupić wybranej nauczycielce czy nauczycielowi, oto kilka przydatnych inspiracji. Część z nich to absolutna klasyka, podczas gdy niektóre są nieco bardziej nieszablonowe. Nie zabraknie również prezentów na wesoło, bo przecież jak doskonale wiadomo, dobry humor nauczyciela jest istotny nie tylko dla niego samego, ale dla całej społeczności, z którą pracuje.
Bukiet kwiatów
Zacznijmy od totalnej klasyki. Bukiet kwiatów to zdecydowanie najpopularniejszy prezent, jaki nauczyciele otrzymują od swoich uczniów z okazji Dnia Edukacji Narodowej. Sprawdzony, uniwersalny i zawsze mile widziany upominek. A gdyby tak zastąpić bukiet rośliną, która tak szybko nie zwiędnie?
Rośliny doniczkowe są nie tylko piękne, ale także przynoszą korzyści zdrowotne. Dodanie zieleni do biura nauczyciela może poprawić atmosferę, a jednocześnie pokazuje troskę o jego dobre samopoczucie.
Personalizowany notes lub kubek
Działa to zawsze dobrze, ponieważ pokazuje, że uczeń zna swojego nauczyciela i docenia jego pracę. Personalizacja, na przykład imieniem nauczyciela lub motywem związanym z przedmiotem, który naucza, dodaje osobistego i unikalnego charakteru. To jednak prezent, z którym lepiej uważać. Nie każdy nauczyciel ucieszy się z takiego upominku, zwłaszcza gdy nie jest smakoszem kawy czy herbaty.
Koszulka lub bluza z zabawnym napisem
Wybierz coś, co odzwierciedla humor nauczyciela lub związane jest z jego przedmiotem nauczania. Dobry humor to zawsze dobry prezent, a noszenie takiej koszulki może sprawić, że dzień nauczyciela stanie się jeszcze lepszy, a przede wszystkim niezapomniany.
Jeśli klasa w szczególny sposób zżyła się z danym nauczycielem, taki prezent będzie świetną pamiątką zwłaszcza wtedy, gdy już opuścicie szkolne mury.
Książka z dedykacją
Wybierając prezent na dzień nauczyciela można zdecydować się na książkę, która pasuje do zainteresowań nauczyciela lub jest związana z przedmiotem, który naucza. Należy koniecznie pamiętać o tym, by wewnątrz niej umieścić dedykację lub krótki list, wyrażając wdzięczność za trud i poświęcenie włożone w edukację.
Voucher do spa
Nauczycielka wygląda na przemęczoną? Widzisz, że przydałaby jej się chwila relaksu, na którą z jakichś przyczyn nie może sobie pozwolić? Bardzo dobrym prezentem na taką okoliczność będzie voucher do spa czy salonu kosmetycznego. Podobno nic tak nie pomaga w odprężeniu się i odpoczynku od trudów codzienności jak seria przyjemnych zabiegów kosmetycznych.
Koszyk pełen słodkości
Kosz wypełniony ulubionymi słodyczami nauczyciela to zawsze pomysł na udany prezent. Obecnie wiele sklepów, zwłaszcza hipermarketów, posiada w ciągłej sprzedaży gotowe kosze z prezentami, które nadadzą się również jako prezent z okazji dnia nauczyciela.
Czy warto skorzystać z gotowego kosza? To zależy. Jeśli dobrze znasz upodobania konkretnego nauczyciela, klasa może pokusić się o samodzielne przygotowanie i ozdobienie kosza ze słodyczami. To nada mu niepowtarzalnego, osobistego charakteru.
Wybierając prezent dla nauczyciela, pod żadnym pozorem, nie można zapomnieć o jednym. Prostym, ale szczerym dziękuję.
