Związek z osobą uzależnioną – walczyć o miłość czy odpuścić?

Czy związek z alkoholikiem ma sens? Zrozumienie uzależnienia

Kiedy członkowie rodziny próbują wpłynąć na nadmierne picie lub zażywanie narkotyków przez osobę uzależnioną, często słyszą od niej: „to moje picie i mój problem”. Niestety, to nieprawda – zachowania osoby uzależnionej wpływają na całą rodzinę. W szczególności, partnerzy osób uzależnionych doświadczają bolesnych skutków długotrwałego picia czy nadużywania substancji psychoaktywnych. Związek z alkoholikiem, narkomanem czy hazardzistą bywa równie destrukcyjny, co sam nałóg. W miarę upływu czasu partnerzy rozwijają tzw. syndrom współuzależnienia, będący odpowiedzią na trwanie w długotrwałej sytuacji stresowej.

Te zachowania pomagają jej przystosować się do sytuacji – do picia partnera – ale są destrukcyjne i nieskuteczne. Pogarszają one własne funkcjonowanie osoby współuzależnionej i nie prowadzą do zamierzonych zmian w nałogu partnera.

W związku osoby uzależnionej i jej współuzależnionego partnera wiele się dzieje – pojawia się mnóstwo niewyrażonych emocji, napięcia i frustracji. Chaos, który trudno opanować, przysłania wzajemne uwikłanie, podtrzymujące toksyczną relację. Jak to działa? On pije, a Ty, chcąc go ratować, tuszuje konsekwencje jego nałogu: dzwoni do pracy, tłumacząc szefowi jego nieobecność, gotuje obiad, by ulżyć mu w cierpieniu po piciu, czy nie stawia granic, gdy jest agresywny. Te działania sprawiają, że nieświadomie „wyścielasz mu poduszki” – robisz wszystko, by się nie przewrócił i nie zrobił sobie krzywdy. Niestety, tak działa psychika żony alkoholika – stwarza uzależnionemu komfort picia i możliwość kontynuowania nałogu w bezpiecznych warunkach. Im szybciej to zrozumiesz, tym lepiej dla Ciebie, bo dzięki temu będziesz mogła zacząć zwalczać uzależnienie emocjonalne od partnera.

Realia codziennego życia z osobą uzależnioną

Życie nie jest łatwe w takich przypadkach. To nie podlega dyskusji. Jak powinna postępować żona alkoholika, żeby radzić sobie w realiach życia codziennego i nie zatracić wiary w siebie? Są także sytuacje, kiedy nie warto ratować małżeństwa czy związku i pozwolić osobie uzależnionej odejść, nie popadając tym samym w toksyczne uzależnienie od drugiej osoby. Myślenie alkoholika bardzo często wpływa na osobę, z którą przebywa. Przerzuca na nas swoje problemy, a często także agresję, która jest bezpośrednio spowodowana alkoholem lub próbami odstawienia. Cechy alkoholika nie należą do zestawu cech pozytywnych, chociaż z pozoru może Ci się tak wydawać. To przede wszystkim wahania nastrojów, impulsywność, agresja i skłonności manipulacyjne, przez które popadasz razem z nim we współuzależnienie. 

Dlaczego ludzie trwają w niszczącym związku, nie opuszczając go mimo zagrożenia dla zdrowia i życia? Dużą rolę odgrywają zmiany w psychice wynikające ze stresu, takie jak myślenie tunelowe, trudności w koncentracji i narastający lęk, oraz wpływ życia z osobą uzależnioną. Współuzależnieni rozwijają mechanizmy obronne, podobne do tych u osób uzależnionych, takie jak zaprzeczanie i magiczne myślenie, które mają chronić przed bolesnymi uczuciami, ale jednocześnie trzymają w potrzasku. Wypada zatem zapytać, jak odejść od męża, który nadużywa alkoholu? Przestań mu współczuć, postaraj się zostawić alkoholika samemu sobie, nie jesteś jego bohaterką ani rycerzem na białym koniu. Istnieją instytucje, które pomogą mu w leczeniu, niestety, sama jego świata nie zbawisz. Jeśli więc zastanawiasz się, czy życie z alkoholikiem ma sens – poszukaj odpowiedzi w głębi serca i rozumu – na pewno znajdziesz tę odpowiednią. 

Jak reagować na picie męża? Nie reaguj od razu. Jeśli zauważysz, że wpadasz w emocjonalny chaos, zatrzymaj się. Wyreguluj oddech i postaraj się rozluźnić. Znajdź sposób, żeby oderwać się od bodźca, który wywołał tę reakcję. Idź na spacer. Poczekaj z działaniem, aż emocje opadną, a myśli się uspokoją. Co dalej?

• Przede wszystkim, oderwij się. Żyj chwilą obecną – tu i teraz. Pozwól, aby życie płynęło swoim torem. Pozwól, by sprawy toczyły się swoim biegiem i obserwuj, jak się rozwijają. Pamiętaj, każdy odpowiada za siebie. Daj drugiej osobie być sobą i ponosić konsekwencje swoich działań. Odetnij się od jej problemów i emocji w łagodny sposób. Ustal, co możesz, a czego nie możesz zmienić, i zrezygnuj z prób zmieniania tego, na co nie masz wpływu. Przestań martwić się tym, na co nie masz wpływu. Skup się na swoim własnym życiu i ciesz się drobiazgami.
• Masz obowiązek zadbać o swoje potrzeby i prawo wieść takie życie, jakie ci odpowiada. Nie masz jednak prawa narzucać innym swojej woli. Pozwól innym żyć tak, jak chcą. Jeśli przeszkadza to w tym, abyś wiodła/wiódł życie, jakie chcesz, domagaj się zmiany. Jeśli zmiana nie nastąpi, pamiętaj, że masz prawo odejść i ułożyć sobie życie po swojemu.
• Może ktoś Ci powiedział, że nie potrafisz myśleć i podejmować słusznych decyzji, a może nawet nazwał Cię wariatką? Alkoholicy często mówią to swoim bliskim. Pamiętaj, że potrafisz myśleć. Twój umysł działa bez zarzutu. Potrafisz zorientować się w każdej sytuacji i podjąć słuszne decyzje. Jeśli popełnisz błąd, świat się przez to nie zawali. Przestań się zadręczać i zamartwiać się drugą osobą. Zacznij myśleć. Zastanów się, jak rozwiązać problem. Zdobądź potrzebne informacje, przeanalizuj sytuację, ustanów swoje cele i zacznij je realizować.
• Określ swoje granice. Ustal, dokąd możesz się posunąć. Określ, co możesz zrobić dla innych, a czego nie. Wytycz granice, których nikomu nie wolno przekraczać. Powiedz partnerowi, jakie ustanowiłaś granice. Zrób to spokojnie. Nie pozwól na ich przekraczanie. Bądź stanowczy i konsekwentny. Naucz się mówić: „To jest granica, której nie możesz przekroczyć. Nie będę tego tolerować”. I rób, jak mówisz.
• Posłuchaj, co mówi twoje ciało i Twoje uczucia. Nie ignoruj ich. Im lepszy masz kontakt ze swoimi uczuciami, tym mniej kłopotów ze zdrowiem.

Jak wsparcie może wpływać na leczenie nałogu?

Jak wesprzeć osobę walczącą z alkoholizmem? Przekonanie uzależnionej osoby do podjęcia leczenia w specjalistycznej placówce jest zazwyczaj trudne i wymaga czasu. Często dopiero po kilku nieudanych próbach samodzielnego odstawienia alkoholu decydują się na pomoc specjalistów. Leczenie można podjąć na każdym etapie choroby, im wcześniej, tym lepiej. Wsparcie w terapii może zmotywować pacjenta do zaprzestania nadużywania alkoholu.

Jak więc przekonać uzależnionego do abstynencji i terapii? Bliscy poszukują skutecznych metod, jednak nie ma gwarancji sukcesu. Wiele zależy od samej osoby uzależnionej. Chęć leczenia musi wynikać z jej własnej woli, aby terapia była skuteczna. Choć najbliżsi mogą wpłynąć na decyzję, to nie mogą jej podjąć za osobę uzależnioną. Wyjątkiem jest przymusowe leczenie.

Warto uświadamiać uzależnionemu konsekwencje jego nawyków i nieprawidłowych zachowań. Często decydują się na pomoc po zauważeniu problemów w swoim zachowaniu. Ważne jest, aby nie usprawiedliwiać zachowania uzależnionego, ale pomagać mu zmierzyć się z problemem. W przypadkach uzasadnionych, rodzina może próbować uzyskać sądowy nakaz leczenia.

Granice w związku z alkoholikiem i narkomanem: kiedy powiedzieć dosyć?

Czy alkoholik kocha żonę? Czy taka osoba przejmuje się uczuciami innych? Przede wszystkim, nie zastanawiaj się, co czuje alkoholik po rozstaniu. W takich sytuacjach, kiedy myślisz o rozejściu się – nie możesz tylko myśleć – musisz to zrobić. Skoro sam umysł podpowiada Ci to rozwiązanie, to znak, że ma już dosyć. Jak odejść od alkoholika? 

Granice w związku z osobą uzależnioną od alkoholu lub narkotyków mogą być trudne do ustalenia, ale są kluczowe dla zachowania Twojego zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Kiedy powiedzieć dosyć i postawić granicę może być wyzwaniem, ale istnieją sytuacje, które mogą wymagać takiej decyzji. Związek z osobą uzależnioną od narkotyków to ciężki kawałek chleba i niekoniecznie warto go jeść. 

Po pierwsze, gdy Twoje bezpieczeństwo fizyczne jest zagrożone, to jasny sygnał, że trzeba postawić granicę. Jeśli osoba uzależniona staje się agresywna lub niebezpieczna pod wpływem substancji, niezbędne jest podjęcie działań chroniących Twoje zdrowie i bezpieczeństwo.

Po drugie, gdy Twoje zdrowie emocjonalne cierpi, a toksyczny związek z narkomanem trwa, to również czas na postawienie granicy. Ciągłe manipulacje, kłamstwa, czy brak zaufania mogą prowadzić do chronicznego stresu i problemów psychicznych. W takiej sytuacji ważne jest, aby zadbać o siebie i postawić granice, które ochronią Twoją psychikę.

Po trzecie, gdy osoba uzależniona odmawia pomocy lub odmawia leczenia, mimo naszych próśb i wsparcia, możemy dojść do momentu, że musimy postawić kreskę i odciąć się od sytuacji, która nas wyczerpuje i nie przynosi zmiany. Jeśli już nie masz pomysłu na to, jak rozmawiać z narkomanem – to czas na spakowanie swoich rzeczy i odejście od uzależnionej osoby.

Ważne jest, aby pamiętać, że postawienie granicy nie oznacza rezygnacji z miłości czy wsparcia dla osoby uzależnionej, ale raczej dbałości o własne zdrowie i dobrostan. Czasami dopiero postawienie granicy może zachęcić osobę uzależnioną do szukania pomocy i zmiany swojego życia.

Wpływ uzależnień na relacje partnerskie i rodzinne

Uzależnienie mocno wpływa na relacje między partnerami, szczególnie gdy chodzi o nałogi chemiczne, takie jak alkohol, narkotyki czy leki. Te substancje wpływają na drugą osobę, zmieniając jej zachowanie. Często prowadzi to do zmienności nastroju, agresji i frustracji. Osoba uzależniona potrafi też doskonale ukrywać swój problem, co sprawia, że trudno go zauważyć.

Uzależnienie zaczyna wpływać na codzienne życie i relacje, przejmując kontrolę nad nimi. To często prowadzi do współuzależnienia. Silny przymus związany z nałogiem sprawia, że osoba skupia się tylko na zaspokojeniu swojej potrzeby. Gdy nie może tego zrobić, często wybucha złość, gniew czy agresja, co negatywnie wpływa na relacje.

Alkoholik lub narkoman może też stosować różne manipulacje i kłamstwa, aby uzyskać swoją substancję. Wszystko to niszczy zaufanie i komunikację między partnerami. Nawet po zaspokojeniu potrzeby uzależnienia, zachowanie się zmienia. Osoba po spożyciu alkoholu czy narkotyków staje się zupełnie innym człowiekiem, co dodatkowo komplikuje sytuację w związku. Dobrym wyjściem z tej sytuacji może być ubezwłasnowolnienie alkoholika, ale jest to temat rozciągnięty w czasie i wymagać będzie od Ciebie niezbitych dowodów na to, że osoba, z którą przebywasz nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie. 

Rola terapii w związku z osobą uzależnioną

Celem leczenia uzależnień nie jest tylko utrzymanie abstynencji, ale przede wszystkim poprawa funkcjonowania psychospołecznego pacjenta i kształtowanie bardziej zdrowego stylu życia, dbającego o siebie i relacje z innymi. Głównym celem terapii uzależnień jest zainicjowanie i utrzymanie zmian prowadzących do zdrowienia. Trudno jest pomóc pacjentowi w zmianie stylu życia i poprawie zdrowia psychicznego i fizycznego, jeśli najpierw nie uda się zatrzymać używania przez niego substancji psychoaktywnych lub nałogowych zachowań. Najlepiej, gdy terapia prowadzi do długoterminowej stabilizacji abstynencji. Ze względu na to, że uzależnienie jest problemem związanym z nawrotami, terapia sięga również głębszych poziomów, pomagając pacjentowi zrozumieć swoje emocje oraz schematy reagowania i zachowania, które mogą podtrzymywać uzależnienie.