Długi w małżeństwie – jak sobie z nimi poradzić?

Kwestia prawna

Równolegle, istnieje możliwość otwarcia konta osobistego, na którym można deponować własne zasoby. „Prawo nie działa wstecz” i dlatego wszelkie dobra i nieruchomości, które nabyliśmy przed ślubem należą do nas, również w sytuacji, np. rozwodu.

Drugą możliwością jest podpisanie intercyzy, co oznacza rozdzielność majątkową. Intercyzę można podpisać zarówno przed jak i po ślubie, i w dobrowolnym momencie ją zlikwidować. W przypadku intercyzy para zachowuje całkowitą niezależność finansową, prowadząc dwa budżety. W takiej sytuacji, odpowiedzialność za długi drugiej strony nie istnieje.

Jeżeli zachowamy wspólnotę majątkową, odpowiemy za długi małżonka, ale środki za zobowiązania zostaną ściągnięte np. przez komornika ze wspólnego konta, nigdy z osobistego.

Podczas sondy na ulicach Warszawy zapytaliśmy przechodniów o zdanie na temat sytuacji, w której mąż zaciąga duży kredyt bez zgody żony. Sprawdź odpowiedzi jakich udzielili nam Warszawiacy.

Odpowiedzialność za długi w małżeństwie

Jeśli małżonek bez Twojej wiedzy zaciągnął pożyczkę/kredyt, wówczas to on odpowie za długi ze swoich umów: o pracę, zlecenie czy o dzieło. W gestii banku leży znalezienie dowodów na to, że wiedziałaś o zaciągniętej pożyczce, inaczej bank postępuje niezgodnie z prawem.

Prawo nie definiuje, od jakiej kwoty małżonek musi konsultować z Tobą pożyczkę. Zawsze może to zrobić, uzasadniając zwyczajnym gospodarowaniem budżetu. Inaczej mówiąc – bank będzie zobowiązany udowodnić, że wiedziałaś o zaciągnięciu kredytu. Wówczas możesz być w części odpowiedzialna za długi małżonka, ale te zobowiązania zostaną pobrane wyłącznie z konta wspólnego, nigdy z Twojego prywatnego konta.

Podobnie przedstawia się sytuacja, jeśli Twój mąż jest przedsiębiorcą. W tym momencie zostanie powołany komornik lub syndyk w związku z ogłoszeniem upadłości jego firmy.

W chwili, kiedy Twój małżonek prowadzi działalność gospodarczą, możesz wystąpić o rozdzielność majątkową w każdym momencie.

Sąd może w specjalnych sytuacjach uwolnić nas od obowiązku płacenia długów, jeśli udowodni się, że małżonek zaciągnął swoje długi z powodu swojej lekkomyślności, nieodpowiedzialności i tym podobnie. Zobowiązania małżonka możesz sprawdzić w BIK, ale tylko za jego zgodą. Najlepszym rozwiązaniem jest więc szczera rozmowa i uczciwość z naszą drugą połówką.

Dziedziczenie długów

W sytuacji śmierci małżonka, dziedziczymy nie tylko jego majątek, ale również i jego długi. Dziedziczymy je zgodnie z prawem: 50% dziedziczy małżonek, dzieci zaś po równo. Mamy możliwość przyjąć spadek po mężu / żonie jak i również całkowicie go odrzucić – nie skorzystamy wówczas z aktywów, ale też nie staniemy się nieszczęśliwymi posiadaczami długów. Wszystko zależy od tego, co jest dla nas bardziej korzystne. Czy jednak to wszystko, co możemy zrobić? Okazuje się, że niekoniecznie. Oto inne sposoby:

• Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – jeśli zdecydujesz się na taki krok, odpowiesz za długi zmarłego małżonka wyłącznie do wysokości odziedziczonego majątku (innym słowy, jeśli dług małżonka przewyższa wysokość aktywów, nie będziesz go spłacać).
• Brak oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku- jeśli w ciągu 6 miesięcy nie określimy się, co do spadku, wówczas automatycznie przejmujemy go na zasadzie „dobrodziejstwa inwentarza.” Przed 2015 r. bierna postawa spadkobiercy narażała go na przejęcie długów. Obecnie, jeśli z naszych ust nie pada żadna deklaracja to, jeśli kwota długów przewyższa spadek, nie jesteśmy narażeni na koszty i problemy z tym związane.

Wspólne życie, przyszłość i wspólne konto bankowe? TAK czy NIE?

Dlaczego się zadłużamy?

• Życie od pożyczki do pożyczki – dla niektórych pożyczanie staje się nałogiem lub sposobem na życie. Pożyczamy od znajomych, bierzemy coraz to nowe kredyty, by pokryć poprzednie. Dopada nas „spirala zadłużenia”, a życie w coraz większym strachu powoduje, że nie myślimy racjonalnie.
• Brak edukacji finansowej – gospodarowanie finansami w małżeństwie jest jedną z ważniejszych umiejętności, którą często ignorujemy. Aby osiągnąć stan równowagi zawsze należy mieć wszystkie wydatki pod kontrolą.
• Lekceważenie mandatów i innych zobowiązań – jeśli ignorujemy mandaty, wyrzucamy je do kosza, możemy spodziewać się kary z dużymi odsetkami wraz np. ze sprawą zaoczną w sądzie. To samo dotyczy alimentów. Pomijając kwestie moralne, za uchylanie się od alimentów grozi nam kara więzienia.
• Postawa „ jak cię widzą tak cię piszą” dotyczy zwłaszcza młodego pokolenia, ale nie tylko. Ludzie kierujący się takim podejściem, są gotowi zapożyczyć się, by popisać się przed innymi nowym samochodem czy też drogą wycieczką, na którą de facto ich nie stać.
• Branie chwilówek i nieuczciwi naciągacze – branie chwilówek często wiąże się z desperacją, którą z chęcią może wykorzystać nieuczciwy kontrahent. A więc czytajcie umowy! Ważne decyzje podejmujcie wyspani. Nie zgadzajcie się na tzw. „umowy ustne”. A jeśli już – miejcie na to świadków. Pamiętaj, że sms czy mail też jest dowodem w sprawie.

Jak wyjść z długów – porady i sposoby

1. Stworzenie planu działania. Możecie to zrobić spisując dokładnie liczbę swoich długów i możliwości wyjścia z sytuacji – tzw „ burza mózgów”. Ważne, byście byli dla siebie oparciem i nie oceniali siebie zbyt surowo. Gracie w jednej drużynie!
2. Skończenie z bierną postawą. Lęk jest pierwotną cechą człowieka i jest zrozumiały. Zaakceptujcie go. Ale potem zróbcie coś, by sobie pomóc. Trzeba przejąć inicjatywę, przezwyciężyć strach i samemu skontaktować się z wierzycielem. To świadczy o waszej odpowiedzialności. Niczym nie ryzykujecie, można tylko zyskać.
3. Pozbycie się wszystkiego, co zbędne i co was obciąża. Są to np. niepotrzebne karty kredytowe. Pomyślcie, w jaki sposób można zmniejszyć comiesięczne rachunki, z jakich aktywności można zrezygnować i w jaki inny sposób ciąć koszty, np. zrezygnować z codziennej kawy na mieście, w domowym zaciszu wcale nie smakuje gorzej.
4. Znalezienie dodatkowych środków finansowych na pokrycie długu.

Skutecznym rozwiązaniem jest nadpłacanie aktualnego zadłużenia tak, aby jak najszybciej odzyskać wolność finansową (zamiast jednej raty kredytu spłacić od razu dwie, zamiast kwoty minimalnej na swojej karcie, spłacić większą część). Spróbujcie zastanowić się wspólnie, co można zrobić, by znaleźć dodatkowe środki, które można przeznaczyć na spłatę długu.

Dobrym wyjściem z sytuacji wydaje się też rozważenie kredytu konsolidacyjnego. Warto jednak takie rozwiązanie porównać w kilku bankach. Kredyt konsolidacyjny pozwoli wam zamienić kilka rat kredytu w jedną, większą, korzystną ratę.

Domowy budżet – jak nim zarządzać?

Domowy budżet jest bardzo ważnym elementem w małżeństwie. Pozwala zaplanować wydatki, zaoszczędzić pewne kwoty pieniędzy np.: na wspólne wakacje oraz daje poczucie finansowego bezpieczeństwa. Źle zaplanowany budżet (lub w ogóle nieplanowany) jest jedną z częstszych powodów konfliktów małżeńskich. Warto więc wziąć to sobie do serca. Budżet można planować na dwa proste sposoby, a potrzebne będą nam:

• Zwykły zeszyt;
• Rubryka w Excelu.

Techniki te właściwie niewiele się od siebie różnią. Tak naprawdę wybierzcie tę, która jest dla was bardziej przyjazna. Co powinno się w nich zmieścić?

• Pierwsza rubryka to spisanie Waszych przychodów, wydatków stałych, jednorazowych,
• Druga służy do kosztów nieregularnych np.: wyjście na basen, kupno pralki, kupienie wyprawki szkolnej dla dziecka itd.;
• Trzecia to podsumowanie i stworzenie planu oszczędzania.

Taka praca może zająć wam trochę czasu, ale po wszystkim docenicie jej efekty i spokojny sen. Poza tym to świetna łamigłówka oraz sposób na kreatywność w zarządzaniu zasobami.

Gdzie szukać pomocy?

1. BIURO INFORMACJI KREDYTOWEJ – tu można sprawdzić swoją historię kredytową, a dostępne informacje pozwolą dostrzec czy istnieje szansa na regulaminowe spłacenie rat. W zakładce na stronie BIK znajdziecie mnóstwo innych porad związanych z zadłużeniem.

2. KRAJOWA RADA KOMORNICZA – sprawdźcie, na jakiej podstawie prawnej i w jaki sposób działają komornicy, a to pomoże wam lepiej zapoznać się z regulacjami prawnymi.

3. TELEFONY ZAUFANIA – skorzystaj z pomocy specjalistów, jeśli czujesz, że z powodu długów swego małżonka znalazłeś się w sytuacji trudnej, wymagającej wsparcia z zewnątrz.

• 116123 – telefon dla osób dorosłych w kryzysie. Czynny od pon do pt od 14 do 22
• 514 202 619 – telefon interwencyjny dla osób w trudnej sytuacji życiowej. Działa 24 godziny przez 7 dni w tygodniu

Z każdej , nawet najgorszej sytuacji jest wyjście. Znalezienie rozwiązania będzie dla was wyzwaniem i sprawdzeniem siebie w trudnych chwilach. Jednak w tych dobrych, jak i w złych momentach najważniejsza jest Wasza miłość, wytrwałość i wparcie. Tego Wam życzymy.